Energetyki, jak sama nazwa wskazuje, mają na celu dodanie dużej porcji energii. Są to przede wszystkim napoje, które w składzie zawierają liczne substancje o działaniu pobudzającym, w tym miedzy innymi: kofeinę, taurynę czy guaranę. Energetyki działają chwilowo, natomiast zmiany i szkody powstające w organizmie wskutek ich nadmiernego spożywania mają charakter długotrwały.
Energetyki – dostępność
Dostęp do energetyków jest w zasadzie nieograniczony. Są one w sprzedaży praktycznie w każdym sklepie. Sprzedawana ilość oraz wiek kupującego nie jest w żaden sposób weryfikowana ani kontrolowana.
Energetyki – po co powstały?
Napoje energetyczne zostały stworzone na potrzeby sportowców, którzy podczas intensywnego wysiłku tracą duże ilości energii oraz innych osób, które okazjonalnie potrzebują „zastrzyku energii”.
Energetyki – skład
Na liście substancji wchodzących w skład energetyków odnaleźć można między innymi: kofeinę, taurynę, żeń-szeń, cukier w różnej postaci, w tym aspartam czy maltodekstryna oraz dwutlenek węgla.
Energetyki – działanie
Energetyki https://e-spar.com.pl/kategoria/energetyki/549 krótko po spożyciu powodują nagły wzrost tętna i ciśnienia krwi, przez co zmniejsza się uczucie zmęczenia i senności. W efekcie działania kortyzolu na korę mózgową poprawia się koncentracja.
Następnie w krótkim czasie wzrasta poziom cukru we krwi, w wyniku czego zwiększone jest wydzielanie insuliny przez trzustkę, a nadmiar cukru zaczyna być magazynowany w postaci tłuszczu. W efekcie poziom cukru w organizmie zaczyna gwałtownie spadać i pojawia się ponownie uczucie zmęczenia i spadek koncentracji.
Duża porcja cukru wydzielona krótko po spożyciu napoju energetycznego pobudza mózg do pracy, a rozszerzenie naczyń krwionośnych powoduje jego bardziej wydajną pracę i zwiększoną aktywność. Jednakże te reakcje są nagłe i krótkotrwałe.
Energetyki – szkodliwość
Napoje z dużą zawartością fruktozy, spożywane w trakcie, lub bezpośrednio po wysiłku fizycznym, mogą powodować uszkodzenie nerek. Substancje wchodzące w skład energetyków powodują również odwodnienie organizmu.
Nadmierne spożywanie energetyków może powodować w skrajnych przypadkach utratę przytomności oraz kołatanie serca i zaburzenia jego pracy, problemy z oddychaniem oraz uszkodzenia wątroby.
Nadmierne spożywanie napojów energetycznych może prowadzić do przyzwyczajenia organizmu do dużej, nagłej dawki energetycznej, a nawet uzależnienia. W efekcie może dojść do permanentnego spadku koncentracji i trudności w jej osiągnięciu bez dodatkowych źródeł zewnętrznych, bólu głowy oraz uczucia zmęczenia i rozdrażnienia.
Szkodliwość spożywania napojów energetycznych jest szczególnie duża w przypadku małoletnich i kobiet w ciąży.
W przypadku małoletnich spożywanie kofeiny ma szczególnie negatywne działanie psychoaktywne. Powoduje zmiany nastroju, niepokój, rozdrażnienie, obniża ilość i jakość snu dziecka oraz nieganienie wpływa na wchłanianie wapnia przez organizm.
W przypadku kobiet w ciąży spożywanie napojów energetycznych zawierających duże ilości kofeiny jest szczególnie niebezpieczne dla płodu, ponieważ kofeina przenika przez łożysko. W wyniku spożywania tego typu napojów gwałtownie wzrasta ryzyko porodu martwego dziecka.